Tilburg: op jacht naar toppositie als logistieke hotspot
25 September 2015 – Met lage grondprijzen wil Tilburg de concurrentie met Venlo niet voeren, wel met goede service aan beleggers en een nieuw bedrijventerrein, Wijkevoort.
Klik hier voor het volledige bericht.
In het rijtje met logistieke hotspots van Nederland staat Tilburg de laatste jaren op een goede tweede plaats. De ambitie ligt uiteraard hoger: de stad heeft de nummer 1 in het vizier, Venlo, dat deze positie al enkele jaren met verve weet te verdedigen. Tilburg brengt daarvoor een breed arsenaal aan instrumenten in stelling; de stad is ervan doordrongen dat zij meer moet doen dan hectares grond uitgeven.
Stef Fleischeuer is directeur Vestigingsklimaat van de gemeente Tilburg en spreekt veel geïnteresseerde bedrijven. Wat opvalt, is dat hij meestal spreekt over de logistieke hotspot Tilburg/Waalwijk. Samen vormen beide gemeenten het sterke logistieke knooppunt voor weg-, water- en railvervoer in Midden-Brabant. ‘Tilburg en Waalwijk vormen een perfect koppel, waarbij de gezamenlijke faciliteiten nationaal en internationaal georiënteerde partijen aanspreken.’ Tilburg heeft daarbij onlangs interessante bedrijven aangetrokken als Tesla, DBSchenker, Rhenus, Docdata en Coolblue. Bol.com bijvoorbeeld koos voor Waalwijk.
Beide gemeenten trekken gezamenlijk op bij de uitbreiding van locaties voor logistieke dienstverleners en versterken zo de gehele regio. De Provinciale Staten van Brabant hebben inmiddels besloten dat in de regio Midden-Brabant nog ruimte is voor uitbreiding van bedrijventerreinen, de facto in Waalwijk en Tilburg.
Momenteel zijn beide plaatsen in gesprek met de regio en de provincie over hoe nieuwe terreinen ontwikkeld zullen worden. Er ligt daarbij weliswaar een accent op logistiek, maar zeker ook op bredere bedrijfsmatige ontwikkeling.
Vossenberg bijna vol
Tilburg loopt fysiek tegen haar grenzen aan. In het noorden zijn Vossenberg I en II nu bijna helemaal uitgegeven. Daar is ook Tesla geland. Hier geldt echter de wet van de remmende voorsprong. Tilburg heeft Vossenberg anticyclisch ontwikkeld. De gemeente heeft veel vooruit geïnvesteerd in de locaties, vooruitlopend op de vraag die zij verwachtte. Zij kon daardoor snel schakelen en jaarlijks 10–15 ha kwijt aan bedrijven die snel grote faciliteiten wilden hebben. Tilburg was een van de weinige gemeenten die snel aan deze vraag kon voldoen.
Nu moeten er echter nieuwe mogelijkheden worden uitgerold om de huidige vraag bij te houden.
Fleischeuer: ‘We zijn wel bezig met het herverkavelen om kleinere kavels te combineren, maar de vraag die wij krijgen is vooral naar grote locaties van meer dan 10 of soms zelfs 15 ha.’ Kleine kavels zijn vooral interessant voor lokaal of regionaal werkende bedrijven.
Dit jaar nog hoopt Tilburg van de provincie akkoord te krijgen voor de ontwikkeling van het bedrijventerrein Wijkevoort in de oksel van de A58 en de rondweg. De uitrol van Wijkevoort stond oorspronkelijk op de planning voor de periode na 2023, maar wordt nu naar voren gehaald. Het gebied is 85 ha groot en zal in twee of drie fasen worden ontwikkeld. Het betekent wel dat Tilburg een aantal jaren schaarste zal kennen. ‘Als Provinciale Staten dit jaar het licht op groen zet, zijn we al snel vier jaar verder voordat het eerste bedrijf daar van start kan’, zegt Fleischeuer. Fleischeuer en het acquisitieteam omarmen voor Vossenberg en de overige moderne bedrijventerreinen daarom niet elk logistiek bedrijf dat op het Stadhuisplein aanklopt. De ambitie is duidelijk om niet alleen ‘dozenschuivers’ te vestigen. ‘Er ligt in onze acquisitiestrategie weliswaar een accent op logistiek, maar we mikken daarbij op bedrijven waar meer handelingen plaatsvinden dat het in- en uitruimen van vrachtwagens.’ Daarom is Tilburg ook blij met de komst van Tesla, dat inmiddels een tweede vestiging heeft waar ook assemblage wordt gedaan voor heel Europa. Op het terrein van het vroegere Ericsson in Gilze-Rijen is inmiddels Gate 2 gerealiseerd, een cluster van bedrijven die gespecialiseerd zijn in maintenance. Daar zal ook een microcultuur voor deze activiteiten ontstaan, wat op zijn beurt weer nieuwe partijen zal aantrekken.
Investeren in infrastructuur en arbeidsmarkt
Het zijn echter niet alleen de kavels die Tilburg tot een interessante vestigingslocatie voor logistieke bedrijven maken. De gemeente investeert veel in de verdere verbetering van de logistieke infrastructuur. Zo wordt het Wilhelminakanaal geschikt gemaakt voor klasse 4-schepen. De Midden-Brabantweg is verbreed, waardoor de verbinding met Waalwijk sterk is verbeterd. De gesprekken met het Rijk over de aanpak van de A58 en andere wegen lopen naar wens. De gemeente verwacht dat in het begin van de jaren ’20 begonnen wordt met de verbreding van de weg, de verbetering van de op- en afritten en de aanleg van doelgroepstroken voor het vrachtverkeer. Ook wil ProRail meewerken aan verbetering van de railverbindingen.
Tilburg voert ook een actief arbeidsmarktbeleid. Zo krijgen werkzoekenden de mogelijkheid zich om te scholen voor functies in de logistieke sector. Daardoor heeft de stad een interessant arbeidspotentieel, dat snel ingezet kan worden voor nieuwe vestigers, en raken de bakken bij het UWV en de gemeente sneller leeg.
De gemeente werkt ook hard om zich zichtbaar te maken voor nieuwe vestigers. Een speerpunt daarbij is dat er snel geschakeld kan worden bij nieuwe vergunningen. Een grote servicegerichtheid is cruciaal, vindt Fleischeuer. Aan prijsbederf doet de gemeente nadrukkelijk niet. Volgens Fleischeuer liggen de grondprijzen in zijn stad hoger dan in Venlo. De gemeente wil voor haar investeringen in al deze zaken wel een gezonde business case, en die is gebaseerd op gezonde grondprijzen.
In het gemeentehuis is men niet bang dat logistiek toch een hype blijkt te zijn, waardoor Tilburg straks Wijkevoort aanlegt voor de leegstand. Fleischeuer: ‘We gaan wat dit betreft onder andere af op wat beleggers ons vertellen. Als we kijken naar de huidige groei en de waardering van logistieke faciliteiten, denken we dat we de volgende generatie bedrijventerreinen aankunnen. Die terreinen zullen overigens een breder profiel krijgen als vestigingslocatie voor modern industriële bedrijven.’
Stedelijke ontwikkeling
De aantrekkingskracht als logistieke hotspot vormt slechts een deel van het gemeentelijke economische beleid. De zesde stad van Nederland ontwikkelt zich binnen het bestaande stedelijke gebied tot een moderne, kennisgeoriënteerde stad. Dat stelt ook eisen aan het woningbouwprogramma. De stad blijft zeker tot na 2030 een groeigemeente. ‘Dat heeft, behalve met de komst van nieuwe bedrijven, te maken met de aanwezige universiteit en hbo-instellingen en met de autonome trek naar de stad die ook in Brabant volop gaande is’, aldus Fleischeuer. Tilburg realiseert ongeveer 1000 woningen per jaar, juist ook in de binnenstad. Fleischeuer: ‘Tilburg bestaat van oorsprong uit een aantal dorpen die door de groei van de textielindustrie zijn samengeklonterd tot de huidige stad. Met het wegvallen van deze sector vielen er gaten in het stedelijk weefsel. Het beleid is erop gericht deze gaten weer te vullen met een goede mix van woningbouw en stedelijke economische bedrijvigheid en voorzieningen.’
De stad heeft met de Spoorzone aan de noordzijde van het station een omvangrijke herontwikkelingsopgave. Hier waren van oudsher de onderhoudswerkplaatsen van de NS gevestigd. Het station wordt vernieuwd en de Spoorzone krijgt een mix van wonen, werken, leasure en nutsfuncties als de nieuwe bibliotheek. Het hele gebied wordt nadrukkelijk met het centrum aan de andere kant van de spoorlijn verbonden door twee verbindingen door het spoortalud. Hiermee ontstaat langzaam maar zeker ‘de binnenstad van de 21e eeuw’. VolkerWessels is in de Spoorzone de partner van de gemeente.
Een andere grote ontwikkelingsopgave is de Piushaven, waar verschillende nieuwe wooncomplexen zijn verrezen, vlak tegen de binnenstad aan. Verder komt rond het Willem II-stadion aan de rand van stad de woonwijk Stappegoor met 650 woningen. In hetzelfde gebied gaat ook hogeschool Fontys de bestaande onderwijscampus uitbreiden.
In het centrum is de herontwikkeling van het huidige stadskantoor een grote klus die op stapel staat. Renovatie van het gebouw en versterking van het kernwinkelgebied is hier het devies. Bij dit project is Multi Vastgoed als ontwikkelaar betrokken. Het project is onderdeel van een groot centrumproject, dat mede tot doel heeft het winkelgebied stevig en compact te maken. De plannen komen deze herfst in de gemeenteraad.